Om de ernst van dit probleem te begrijpen is het belangrijk om in kaart te brengen waar dit gedrag vandaan komt, wat het met Ian doet, en hoe het komt dat hij er niet aan kan weerstaan.   In tegenstelling tot wat ik al vaak in sheltiegroepen gelezen heb, is dit niet zomaar met snelle trucjes of handelingen op te lossen.  Je kan het gedrag ook niet zomaar afleren.  Op goed geluk kun je het enkel ombuigen. 

Eerst feit : Het achternajagen van joggers, fietsers en auto's is een erfenis van een jarenlange fokgeschiedenis.  Generatie op generatie werd de sheltie immers gefokt als herdershondje en het "herderen" zit hem dan ook in het bloed.    Dingen die snel van Ian weg bewegen, lopen of rijden  triggeren dit instinct.  Niet bij elke sheltie is dit gedrag even sterk aanwezig.  Bij veel shelties die het doen, is de aanmaak van stresshormoontjes ook niet eens zo extreem.  Dat zag ik oa ook zo bij Bowie, die ook wel eens achter wild aan ging, maar de adrenaline minder hoog en sneller afgebroken werd;     De ene sheltie is dus echt de andere niet !!!  

Tweede feit :   Bij Ian is er niet alleen dat stukje instinct, maar zit ik ook met het probleem dat opwinding Ian helemaal uit evenwicht kan brengen.   Achter joggers en fietsers rennen was zijn ultieme drug.  Hij kon er volledig van in extase geraken en telkens hij de kans had gehad  ergens achter te gaan werd de drang EN de extase alleen maar sterker.      Hem aanlijnen of tegenhouden zorgde dan weer voor uitvalgedrag, veroorzaakt door zijn frustraties en gebrek aan zelfbeheersing.    Vergelijkbaar met een drugverslaafde die zijn drugs niet krijgt en er helemaal door begint te flippen.   Ik heb het nooit bij eerdere honden gezien dat frustratie en opwinding zulke extreme vormen konden aannemen.      Die opwinding en frustraties werden ook steeds sterker omdat ik in het begin niet altijd de mogelijkheden en kennis had om hier gericht mee aan de slag te gaan.    Zelfs met de hulp van een gediplomeerd gedragsdeskundige is het me niet gelukt.    In het begin was het echt pompen of verzuipen dus zag ik het probleem enkel maar in negatieve zin evolueren.   Ik kan de tijd niet terugdraaien, maar ik kan het mezelf ook niet langer verwijten.    Ik heb alles in het werk gesteld om Ian's disbalans in neurotransmitters te begrijpen en gezocht naar een manier om daar evenwicht in te brengen.   Als de remedie (hem aangelijnd houden) even veel problemen kon veroorzaken als het probleem zelf, sta je met je rug tegen de muur.    Het was ook mede hierdoor onmogelijk om met een lange sleeplijn te gaan werken.   Ian bleef gaan en niets hield hem tegen..   

Derde feit : Ian's extreme opwinding komt niet zozeer vanuit het willen herderen (dingen tot stilstand brengen of bij elkaar drijven) maar zit vooral ook in de euforie die hij ervaart bij het rennen zelf.  Hij kon identiek dezelfde euforie ervaren zonder ergens achter te lopen.    Dat was bizar, maar ook wel een beetje mijn geluk, want ik heb die euforie in omgekeerde zin gebruikt in het aanleren van de recall.

Maar gek was het wel, dat hij heuvelachtige, bochtige bospaadjes kon ervaren als een soort van rollercoaster en hij zichzelf letterlijk "gelukkig" liep tot volledige extase waar je hem niet zomaar uit kreeg en nog urenlang bleef nazinderen.     Ian was dan ook ook geen hondje om samen mee te joggen of naast de fiets te laten lopen.   Die werd letterlijk gek van opwinding.  Toch zeker niet in het begin.  Ondertussen kan hij wel kort naast de fiets en heb ik ook met de fiets dan oefeningen opgebouwd.  (zie verder)   Ook in andere situaties is het opvallend dat vooral het rennen een probleem was. .     Alle feiten bij elkaar maakte dit alles tot een complex geheel, maar bood absoluut ook mogelijkheden.  Ik heb op basis daarvan mijn eigen weg hierin gezocht.  Niet persé het ideale voorbeeld voor andere honden, maar wel iets op Ian's maat. 

Mijn aanpak 

1) Vanaf het begin dat Ian bij ons was werd er enorm veel aandacht besteed aan het opbouwen van een goede onderlinge band.  Dat gebeurde op advies van gedragsdeskundige ook voor de problematiek op straat.     Er werden ook veel oefeningen gedaan om Ian's concentratie en zelfbeheersing te versterken.      Dit zijn zaken die belangrijk zijn en die ben ik gewoon blijven doen.  Ze betekenen niet rechtstreeks een oplossing, maar concentratie en zelfbeheersing zijn nu eenmaal een noodzaak.    

2) Zodra ik begreep dat Ian niet enkel qua gedrag maar dus ook in zijn lichaam uit balans ging, ben ik zijn leven gaan managen om dat evenwicht te herstellen en te behouden.   In het begin verliep dit met vallen en opstaan en werden er inschattingsfouten gemaakt.   Ook tijdens de begeleiding met een gediplomeerde gedragsdeskundige.  

3) Ik heb altijd heel intensief gewerkt aan een goede recall, en dat ook nooit opgegeven of me laten afschrikken door de moeilijke omstandigheden die ik nog te overwinnen had.  Opgeven staat gelijk als bij voorbaat falen.  

4) Ik heb Ian zijn grootste nadeel (de opwinding bij rennen) in mijn voordeel gebruikt door korte renspelletjes te introduceren.     Als hij het zo leuk vond om overal achter aan te gaan, kon hij het evengoed leuk vinden om achter mij aan te gaan.    In het begin deed ik heel eenvoudige dingen. (Ian op me toe laten lopen) tot steeds meer uitdagendere zaken.    Van hem weglopen en hem dan een tijdje naast laten lopen was al wat spannender wat opwinding betrof.        Zodra Ian korte stukjes met me mee kon lopen (zonder helemaal uit extase te gaan) begon ik eenvoudige opdrachtjes te introduceren.   Zo liep ik samen met Ian een kort stukje en liet hem tijdens dat lopen plots stoppen en blijven staan.  Ik dreef die tijd van stilstaan ook langzaam op en als beloning liet ik hem uiteindelijk op me afkomen.    Het was een spelletje dat we dagelijks speelden, en waarbij we ook de omstandigheden steeds opdreven.      Het stoppen tijdens het rennen werd ook op steeds moeilijkere plekken of situaties ingeoefend.   Ik had echt geluk dat Ian dit enorm graag deed.   Hij vond het even leuk als een balspel en het betekende ook veel voor onze onderlingen verstandhouding.  

4) Uiteindelijk nam ik Ian ook vaak mee op de fiets naar een rustigere plek om daar te oefenen om naast de fiets te lopen.   Naast de fiets lopen zonder opwinding wel te verstaan.    Van zodra hij dat kon werd ook daar het stoppen ingeoefend.    Ik probeerde ook met snelheden te variëren, tot Ian in staat was zelfbeheerst naast me te rennen en te stoppen als ik het hem vroeg.   Zelf reed ik dan een stukje verder, waarna ik hem dan weer riep om naast me te lopen..  Alles binnen Ian's mogelijkheden en met vermijding van extreme opwinding.   

Bij honden die achter joggers en fietsers lopen wordt wel eens geadviseerd om zulke situaties in scene te zetten en andere mensen voor jogger en fietsers te laten spelen.     Een goed idee, maar mijn idee was om ook een eigen rol te hebben in het bevredigen van Ian's grootste passie.   Ook al had ik vooraf geen idee of dit ooit wel zou werken.     Ian doen ervaren dat ik even interessant en boeiend kon zijn als een jogger of fietser heeft uiteindelijk wel zijn vruchten afgeworpen.   Al heb ik daar enorm hard voor moeten werken.   Zeker omdat ik na mijn ziek zijn, moeilijk kon lopen.   De fiets werd een mooi alternatief.  

5) Ik ben grenzen blijven verleggen.    Bij het klassieke balspel (bal weggooien die Ian moet terugbrengen) heb ik Ian geleerd te blijven zitten als ik de bal wegsmeet, en ook daar begon ik heel wat variaties in te vinden en te oefenen.   Ook ben ik gaan oefenen op een dijk, waar Ian altijd achter vogels liep.      De recall en het afstoppen zaten prikkelarm dan al goed in zijn systeem waardoor ik Ian zelfs in volle snelheid kon leren stoppen of terugdraaien    Ook dit begon makkelijk en ging millimeter per millimeter steeds moeilijker.   Eerst als er nog maar de intentie was om te gaan rennen, totdat ik uiteindelijk Ian kon terugroepen of stoppen als hij al een eindje gelopen had.  

Uiteindelijk ben ik ook gaan oefenen op een verkeersvrij stuk aan een kanaal, waar evenwijdig aan de overkant af en toe een auto reed.   Als het hem triggerde en hij de intentie had om evenwijdig met een auto mee te lopen dan kreeg hij een stop commando.    Ook hier heb ik grenzen blijven verleggen en was ik zodanig geëvolueerd dat ik hem een stuk kon laten rennen en dan te doen stoppen of terugkeren.    

Uiteraard ontneemt dit alles bij Ian niet de drang om overal achter te gaan.  Die drang is eerder genetisch en krijg ik er ook niet uit.   Dat is de realiteit.   Als bij Ian de verleiding dan al eens te groot was, had ik uiteindelijk wel de mogelijkheid om zijn acties te onderbreken en hem te doen terugkeren.   Hem doen afstoppen, wat hij ook weer een leuk spelletje vond.    Andere shelties doen agility of flyball, en Ian deed renspelletjes met allerlei varianten en opdrachten.    Naast het feit dat hij het leuk vond, was het voor mij gewoon zeer nuttig.   Ik kon er situaties mee rechttrekken die ik niet altijd kon vermijden.   Ian was gelukkig ook fier op zijn eigen succesjes en hij deed niets liever om met die succesjes uit te pakken.    Het was een krachtige motivatie dus kon ik verder blijven evolueren tot Ian gewoon steeds beter en beter werd.     

6) Tijdens wandelingen bleef ik werken aan zijn goed fatsoen door hem niet enkel bij me te roepen als het nodig was, maar hem ook allerlei opdrachtjes aan te leren vanop afstand.      In het begin werkte ik met commando's.   Uiteindelijk werden veel zaken een automatisme of gebruikte ik lichaamstaal om hem iets te laten doen.   Ook dat had weer een verassend effect.   Ik kan Ian naar me toe halen, naast of voor me laten zitten of laten blijven, zonder dat ik één woord moest zeggen.   Naargelang hoe ik mijn voeten of handen hou weet Ian zijn opdrachtje.    

7) Wanneer Ian uit zichzelf bij me incheckte werd dat altijd rijkelijk beloond.   Eigen initiatief werkt beter dan een opdracht.  Het verstevigt ook de aandacht voor het baasje.  Iets waar shelties van nature al strek in zijn en wat ik dus heb gebruikt en verder heb gestimuleerd.   Ian is op die manier erg op mij gericht, wat ook enorme voordelen heeft.   

Uiteindelijk ben ik op een punt gekomen dat Ian schijnbaar geen behoefte meer heeft om achter wild, joggers of fietsers aan te gaan.   Ik ben EINDELIJK boeiend genoeg voor hem.    Hier ben ik enorm trots op.   Ik loop er zelfs van naast mijn schoenen.    Zelfs ingrijpen (terugroepen, afleiden met opdrachtjes of commando's) is niet meer nodig.     Het heeft me eerst twee jaar gekost om Ian, mits mijn ingrijpen, op het rechte pad te houden.   Tot nu uiteindelijk zelfs ingrijpen niet meer nodig is.    Misschien heb ik heel wat onzinnige dingen gedaan om tot dit punt te komen en er zal altijd wel iemand beweren dat het beter of sneller had gekund.         

Wanneer ik door de polders loop en andere hondenbezitters ontmoet, zie ik daar tot nu toe weinig bevestiging voor.   Er worden vooral veel excuses opgesomt waarom een hond niet komt of ergens achter loopt, en daar leggen mensen zich ook gewoon bij neer.      

Het is ook niet voor het koekje dat een hond telkens naar je terugkeert, en al zeker je niet je ego of je gezag !     Volgens mij moet je gewoon de moeite waard zijn voor je hond, waardoor je al zijn verleidingen overtreft.     Elk onderdeeltje in de weg daarnaartoe is belangrijk.    Misschien heb ik daarbij ook gewoon een dosis goed geluk gehad.  Toch geniet ik met volle teugen van dit geluk.   Er is niets zaliger dan met een gerust hart te kunnen wandelen, en te kunnen vertrouwen op het feit dat Ian alles en iedereen keurig met rust laat.     Het is zalig !  

Ik zie dit lange traject dan ook als geslaagd.    

Hieronder enkele filmpjes

Filmpje 1 uitleg Dit is gewoon een voorbeeld filmpje van hoe Ian zichzelf gelukkig rent en er zichzelf ook compleet in verliest.   Voor alle duidelijkheid, de situatie is prikkelarm, er zijn geen joggers of fietsers en we zijn er compleet alleen.   Hier loopt hij dus opgewonden door het kronkelend paadje en heeft zo wat de kolder in zijn kop.   Het zijn niet de gekke vijf minuten want dan loopt hij anders !    De enige reden was dat we op een kronkelend bosweggetje liepen.     Wat hij dan vaak deed was gewoon het weggetje op en af lopen, ons voorbijlopen en ook in de andere richting het weggetje afrennen.    Zijn opwinding was best wel hoog, en dat hoor je ook.      De reden waarom Ian hier een oranje regenjasje draagt was om dit soort euforie iets te temperen.    Het regenjasje had bijna het zelfde effect als een thundershirt.   Wanneer we Ian hier zouden aanlijnen dan was zijn gedrag aan de lijn moeilijk beheersbaar en kon je ook moeilijk tot hem doordringen.     Kwestie van een idee te hebben wat het betekend als neurotransmitters uit balans gaan.    Met dezelfde energie als dit( of zelfs nog erger) , liep Ian helaas ook achter joggers en fietsers.