Onderschat nooit de krachtige invloed van emoties op gedrag !

Liselot Boersma

Wanneer er zich gedragsproblemen voordoen wordt er helaas nog vaak aan symptoombestrijding gedaan.   De aanpak is gericht op het gedrag, en niet op de eigenlijke oorzaak.    

Gelukkig beseffen de meeste hondenliefhebbers dat hun hond emoties ervaart.   Honden kunnen pijn hebben en zich niet goed voelen en net als wij zijn ze ook wel eens gefrustreerd of in een slechte bui.    Dit brengt ze uit hun normale doen en in bepaalde gevallen (bijvoorbeeld bij extreme angst of extreme pijn) treed zelfs het overlevingsmechanisme in werking waardoor gedrag geen bewuste keuze meer is maar een reflex.    

Dit is een nuttige wet van “moeder natuur”.    Reageren, nog voor je beseft dat je reageert is immers van levensbelang om je eigen vel te redden.    Als je eerst nog moet gaan afwegen wat je beste overlevingstactiek zou kunnen zijn, kan het wel eens te laat zijn.

Een lichaam (dat van dieren of mensen) heeft dus de voorziening om snel tot actie te komen en het zijn de hormonen en neurotransmitters die dat mogelijk maken.   

Neurotransmitters en hormonen zijn stofjes die de hond aanzetten tot actie, en dat doen ze als de homeostase (het evenwicht) veranderd.   Dat gebeurd niet enkel bij levensbedreigende situaties maar iedere keer wanneer er sprake is van stress.   Zowel op fysiek als emotioneel vlak en zowel positief als negatief.  

De vraag of stress wordt veroorzaakt door een disbalans in de neurotransmitters, of dat die disbalans wordt veroorzaakt door stress, blijft nog een kip-en-het-ei verhaal.   Het zou ook goed kunnen dat daar een wisselwerking in bestaat.  Het is een complexe materie die mijns inziens niet tot in de allerkleinste details moet worden uitgespit om hondengedrag beter te begrijpen. 

Toch vind ik dat elke hondenliefhebber er zich van bewust moet zijn dat gedrag niet enkel ontstaat door ervaring of bepaalde leerprocessen, maar dat gedrag vooral een emotionele kwestie is waarbij stresshormonen en transmitters een belangrijke rol spelen.    Mede daarom zijn lichaamstaal en stresssignalen een belangrijk aandachtspunt.   Wanneer een hond veel stress ervaart is je hond uit balans.   Niet alleen qua humeur of gedrag, maar ook in zijn brein en zenuwstelsel.   

Heeft een hond gedragsproblemen, dan kan je er ook zeker van zijn dat er sprake is van een disbalans in zijn neurotransmitters.  Wanneer je over een logisch redenatievermogen beschikt begrijp je dat je lichamelijke processen niet kan beïnvloeden zonder iets aan de oorzaak te doen.   Er moet oog en begrip zijn voor zijn angst, zijn ongemak, zijn pijn, zijn frustratie, zijn ongenoegen, enz …

In de rubriek  "gevoelige Britse herders" wordt de invloed van neurotransmitters ook even aangehaald.      Hoewel daarin de sheltie niet vernoemd werd mag je er zeker van zijn dat er hier en daar nog sheltie's zijn die qua gevoeligheid mee op deze lijst thuishoren.    

Ian zijn gevoeligheid was meer dan gemiddeld en sprong ook meteen in het oog bij Anouck.  

Als je een gevoelig hondje hebt wiens neurotransmitters snel uit balans gaan ervaar je dat je tegen de wetten van moeder natuur geen "eenvoudig trainingswerk" kunt stellen. 

Ik heb een lange weg afgelegd om Ian min of meer in balans te krijgen, en dat was geen kwestie van een bepaalde training of methode maar meer een  kwestie van begrijpen wat die gevoeligheid met hem deed.   Door iets te begrijpen kom je natuurlijk niet persé tot de oplossing.  Maar het zorgt er wel voor dat je naar  oplossingen gaat streven die niet langer voorbijgaan aan het emotioneel welzijn van je hond.  

Nancy Martens