Het is vreemd een stuk te schrijven over iets waar ik zelf een naam op heb gekleefd.  Toch kon ik geen beter woord bedenken om Ian’s emotionele beleving uit te klaren.   Omdat ik weet dat dit ook bij andere honden in meer of mindere mate voorkomt, leek het me verstandig dit onderdeel aan te kaarten.  

Al wat leuk is (en opwindend) vormt immers OOK een struikelblok bij het oplossen van andere stress-gerelateerde problemen.   En dat is iets waar we toch meestal geen rekening mee houden.   Mensen maken ook niet snel de verbinding met de opwindende (leuke) ervaringen van hun hond, en de impact die het heeft op de zelfbeheersing bij andere soms minder leuke (stressvolle of beangstigende) situaties.   

Wat doet opwinding in je lijf ?  Iedereen weet hoe het er in een pretpark aan toe gaat, en wat er te beleven valt.  Als je kinderen hebt, zul je misschien wel begrijpen dat er ook zoiets is als "pret vooraf".    Het vooruitzicht aan een dagje pretpark kan al behoorlijk wat opwinding teweeg brengen bij de kids.  Daar worden ze vooral druk en lawaaierig door.     

De pret wordt nog groter als je eenmaal in het pretpark bent.    Neem nu bijvoorbeeld een rollercoaster.  Je krijgt een kick van de snelheid en de gewaagde toestanden waaraan je tijdens de rit wordt blootgesteld.   De ontlading gebeurd door uitbundig te roepen, te lachen of zelfs te gillen.   De ene mens al wat luider dan de anderen, maar bijna iedereen ervaart in zekere zin een extreem gevoel van opwinding.          

Dat deze opwinding nog een tijdje kan nazinderen is ons ook wel bekend.   Hoe vaak gebeurt het niet dat kinderen, na een opwindende dag, hun rust niet kunnen weervinden ?   Ze worden lastig , terwijl ze lichamelijk eigenlijk heel moe zijn.    Ze zijn een beetje overprikkeld.  

Dit gebeurd bij honden ook bij al die dingen die honden uitzinnig maken van vreugde.   Net als mensen reageren ze met uitlatingen als blaffen of gek rondjes rennen.    Maar iedere hond is anders en heeft zo zijn eigen niveau van opwinding.    

Ian is op dat vlak een ferm buitenbeentje.    Hij heeft niet veel nodig om het zelfde gevoel te  krijgen van een kind in een pretpark.   Hij kan zo opgaan in zijn opwinding, alsof het lijkt of hij in een rollercoaster zit.   Terwijl datgene wat hij meemaakt eigenlijk niet eens van dat niveau is.   Het is soms een beetje bizar idioot.   Maar wel iets waar ik rekening mee heb leren houden, als ik met hem aan de slag wou.  

Want wat voor kinderen geldt, geldt ook voor Ian.   Te veel opwinding, maakt hem te geprikkeld om zijn rust te vinden.   Het ondermijnt tevens zijn concentratie en leervermogen.   Je kan hem moeilijk bij de les houden ...  Als je een hond iets wil leren, of je wil een probleem aanpakken, dan doe je dat best als er optimaal leervermogen is.   Het is dus belangrijk om te zien wanneer er nog optimaal leervermogen is en wanneer totaal niet meer.   Het is dan ook heel onverstandig om me je hond aan de slag te gaan, op een moment dat hij compleet in een andere wereld zit.  

  Ian geeft uiting aan zijn opwinding  door wild te doen en te blaffen.   Door de opwinding neemt de impulsiviteit het volledig van hem over en hij “doet maar wat”.  Hij denkt dus niet na over de situatie, en hij reageert zoals hem dat op dat moment het beste uitkomt.  In een reflex.  

Soms was die bui niet helemaal over, als ik met hem op straat ging om te werken aan zijn blaffen op auto's.    Het gevolg was dat hij een veel korter lontje had.    Hij reageerde sneller of kon plots de dingen niet meer die hij maanden goed deed.   

Wanneer je je hond dagelijks blootstelt aan te veel opwinding (dingen die hij fijn vindt) wordt het onmogelijk om samen met hem geconcentreerd aan de slag te gaan.   Het maakt het oplossen van gedragsproblemen extra moeilijk.      Inderdaad ! Wat we niet verwachten is dat er bij positieve opwinding dezelfde stress-hormonen vrij komen als bij negatieve emoties.   Het cortison-niveau stijgt dus net zo hard als wanneer je hond bang of gefrustreerd raakt.  De spreekwoordelijke stress-emmer loopt veel sneller over.   De hond raakt overprikkeld. 

Het is enorm moeilijk om  met beperkte kennis van zaken een gezond evenwicht te vinden bij een hond die door opwinding snel uit evenwicht gaat.    Natuurlijk ging Ian ook bij andere emoties snel uit evenwicht, maar dat wist ik omdat dat ook gewoon logisch was.    

Dat Ian zijn prethormoontjes een hevige stoorzender waren in het oplossen van zijn bladprobleem had ik in het begin totaal niet in de gaten.  Zelfs echt ervaren hondenliefhebbers schuiven de vrolijke opwinding van honden nog steeds af op het falend gezag van diens eigenaar.   Het is helaas mijn persoonlijke ervaring dat het belang van stressmanagement nog veel te weinig aan bod komt.   Pas wanneer je een hond treft met een extreme gevoeligheid voor opwinding (positief of negatief) ervaar je dat de reguliere hondenopvoedingsmethode veel te wensen overlaten.  

Ian behoort tot een ras dat van nature sneller geprikkeld is door zijn omgeving.   Een sheltie heeft alles gezien en gehoord, en het behoorde ooit tot zijn takenpakket om zijn eigenaar attent te maken op alle ongeregeldheden die op en om de boerderij gebeurde.   Deze raseigenschappen in combinatie met zijn eigen persoonlijkheid, maken dat hij heel wat te dealen heeft in een wereld die nog nauwelijks ruimte bied voor deze natuurlijk vaardigheden.  De hoeveelheid prikkels stapelen zich op, en het zijn dus ook niet enkel frustraties en ongemakken die zijn stress-emmer vullen.   

Aandacht besteden aan de mate waarin een hond zich verliest in prettige situaties is dus minstens even belangrijk als de aanpak van andere (negatieve) emotionele belevingen.   Om Ian te leren ophouden met blaffen op auto's, was het niet persé de aanpak van het blaffen, maar de innerlijke beleving van Ian die uit balans was.    Je streeft dan ook niet naar een hond die niet meer blaft, maar naar een hond die zijn omgeving niet meer als opwindend, frustreren of beangstigend ervaart.   

De wil om gezag te hebben over mijn hond, heeft dankzij Ian’s “pretpark-syndroom” plaats gemaakt voor de wil om te begrijpen wat hij ervaart.    En dan ligt de aanpak voor de hand.   Stressmanagment.   

  

Enkele tips om een gezond innerlijk evenwicht te behouden :

Werken aan zelfbeheersing en een rustige gemoedstoestand :   

Bij het trainen en spelen niet altijd overenthousiast doen en te hoge opwinding vermijden.  

Stess reduceren. 

Een gezond evenwicht zoeken in de mate waarin je hond stress ervaart.   Dit wil zeggen dat je er rekening mee houdt dat ook leuke ervaringen heel stressvol kunnen zijn en de stressemmer vullen.   Wat kan betekenen dat je hond een kort lontje heeft, in andere stressvolle situaties.   

De hond voldoende rust geven (voldoende slaap en tijd om alle ervaringen te verwerken).   Hiervoor moet je hond een veilig slaapplek hebben, waar hij niet kan/mag gestoord worden. 

De hond voldoende regelmaat geven 

Het aanbieden van duidelijkheid /structuur en vaste gewoonten, zodat het leven iets voorspelbaarder wordt (minder stress).     Bijvoorbeeld bepaalde routines rond gebeurtenissen.  Een vaste dagindeling en eventueel een vaste uitlaatronde of wandelgebied.   Dit laatste vooral dan wanneer je hond bang is voor andere honden en je hier nog mee aan de slag bent.  Kies dan plekken uit waar je niet om de haverklap andere honden tegenkomt.       

De hond ruimte geven om zichzelf te zijn 

Zelfvertrouwen ontwikkelen door zelf dingen te laten ontdekken en eigen initiatief te nemen.  Geef je hond voldoende tijd om ergens te snuffelen, of zelf een bepaalde kant op te gaan.  Je moet dus niet alles voor je hond kiezen en bepalen.  Dit is namelijk ook zeer stressvol.    

Je bent al een heel eind op weg als je op deze manier met je hond omgaat.