Wat is een hormoon ?

Hormonen zijn signaalstofjes die ons lichaam zelf produceert in de klieren van verschillende lichaamsdelen :

-  In het hoofd de hypothalamus en hypofyse.  

-  In de hals de schildklier en de bijschildklier.  

-  In de buik de bijnier en alvleesklier

-  In de voortplantingsorganen teeltbal en eiertakken.  

 

Deze signaalstofjes zijn de boodschappers in het lichaam en zij zijn in staat om via de bloedsomloop te reizen van de plek waar ze worden uitgescheiden (bv. de schildklier) naar de plek waar ze een effect moeten hebben (bv. de darmen of het hart).
Het kan een tijdje duren voordat het effect van de hormonen merkbaar is, omdat de doelcellen niet altijd meteen bereikt worden. Hierdoor is het effect meestal niet direct, maar het effect is wel langdurig.

Hormonen hebben effect hebben op de groei en ontwikkeling, puberteit en voorplanting, de stofwisseling maar ook op gedrag, gevoel en emoties.   

Wat is een neurotransmitter ?

Neurotransmitters zijn ook chemische signaalstofjes maar in plaats van in het lichaam worden ze in de hersenen geproduceerd.     Om het nog moeilijker te maken .... er zijn ook stofjes die zowel kunnen functioneren als neurotransmitter of als hormoon.

Zowel neurotransmitters als hormonen kunnen veel invloed hebben op gedrag.  Als je welzijnsgericht een probleem wil aanpakken, kun je er niet buiten om ook hier wat inzicht in te verwerven. 

 

Dit zijn de belangrijkste transmitters en hormonen.:

 

Adrenaline : kan zowel hormoon als transmitter zijn      Deze stofjes komen vrij in situaties die bedreigend zijn (of bedreigend overkomen)   Ze maken het lichaam alert zodat het meteen kan reageren op mogelijks gevaar.     Het lichaam reageert oa met versnelde ademhaling, verhoogde hartslag en bloeddruk.   Adrenaline komt niet enkel vrij bij emoties als angst of woede, maar komt ook vrij bij fysieke bezigheden, hitte, koude en pijn.   

Voor meer informatie over adrenaline verwijs ik door naar een artikel van Arvid van de Putte 

Noradrenaline : kan zowel hormoon als transmitter zijn     De werking is enigszins vergelijkbaar met adrenaline. Het lichaam maakt noradrenaline aan in situaties van stress maar breekt de stof binnen enkele minuten weer af. De bloeddruk stijgt en het bloed komt beschikbaar voor de spieren en de hersenen.

Onderstaande link nog niet in gebruik.   Artikel nog in aanvraag voor toestemming tot publicatie.

Dopamine (neurotransmitter)    verantwoordelijk voor het in actie schieten om een bepaald doel of beloning te bekomen. Het geeft energie en motivatie om datgene dat we willen, te bereiken. Het zet ons in beweging en is verbonden met actie.

 

Serotonine : neurotransmitter  geeft rust en zelfvertrouwen.     Een tekort aan serotonine kan probleemgedrag in de hand werken zoals angst en agressie, rusteloosheid, hyperactiviteit.    Ook wordt de pijngrens lager bij een gebrek aan serotonine.   Een hond kan dus "overdreven" gevoelig reageren als je hem aanraakt bijvoorbeeld.    

onderstaande link nog in aanvraag voor publicatie

Cortisol : stresshormoon.  Wordt aangemaakt bij stress (zowel positief als negatief), ziekte (oa cusching) en pijn.    Het duurt erg lang voordat cortisol uit het lichaam verdwenen is.     In plaats van enkel een gedragsmatige aanpak, kun je ook het leven van je hond zo gaan managen dat er minder cortisol wordt aangemaakt, door rekening te houden met wat je hond wil en aankan.   Hier is een heel handig uitleg voor.    Zie ook rubriek stressemmer.  (nog in opmaak).

Voor meer informatie over de invloed van cortisol op gedrag verwijs ik naar onderstaande link.   Dit artikel werd gepubliceerd op de website van cb-doggy en aminocalm.   Een website die vitamine en supplementen aanbied ter ondersteuning van gedrags- en gezondheidsproblemen.

Endorfine : neurotransmitter Wordt geproduceerd bij o.a lichamelijke inspanning en pijn.   Endorfine werkt in eerste plaats pijnstillend en het is samen met dopamine medeverantwoordelijk voor het gevoel van geluk.   Een hond maakt endorfine aan tijdens fysieke inspanning, spel, eten (kauwen) en geslachtsgemeenschap.

Wanneer het endorfine gehalte te laag is zal de hond hoogstwaarschijnlijk veel emotionele stress ervaren. Dit kan resulteren in neurotisch gedrag zoals bijvoorbeeld poot kauwen, zelfbeschadiging, overdreven blaffen, schaduw achtervolgen, staart jagen, bijten en ander obsessief gedrag. Alles wat pijn of opwinding veroorzaakt verhoogt het endorfine gehalte. Als een soort van zelfmedicatie. Dit soort stress kan ook leiden tot huidproblemen als gevolg van verhoogde bloedspiegels van cortisol die de normale werking van het immuunsysteem verstoren.

Gras eten kan ook soms een echt anti stress middel zijn.   

Onderstaande link nog in aanvraag voor publicatie

Testosteron hormoon  Wordt vaak geassocieerd met seksualiteit en een mannelijk hormoon.   Maar ook vrouwen maken het aan !    Testosteron is meer dan alleen maar een macho-hormoon.   Het lichaam heeft het hard nodig om op een gezonde manier te kunnen ontwikkelen.    Zonder testosteron zouden we broze botten en slappen spieren hebben.    Een gebrek aan testosteron kan ook concentratieproblemen en depressie als gevolg hebben.   Dit heeft dan weer zijn uitwerking op het gedrag.  

wat de invloed is van testosteron op gedrag werd grondig uitgelegd in een artikel van Doggo.nl.   Door te klikken op onderstaande link komt u op het desbetreffende artikel en de website van Doggo.nl  

Oestrogeen hormoon.Vooral gekend als vrouwelijk hormoon maar ook het mannenlichaam produceert dit hormoon in kleine hoeveelheden.     Vanzelfsprekend hebben deze ook invloed op al het gedrag dat te maken heeft met de voortplanting.    Er is nog niet heel veel bekend over de exacte invloed van het oestrogeengehalte op emoties, maar dat ze voor heftige stemmingsreacties kan zorgen is wel zeker.    

Oxytocine : hormoon :  Ook wel knuffelhormoon genoemd.  Wordt aangemaakt  tijdens sociaal contact zoals aankijken, aanraken, knuffelen, verzorgen en seks.     Emoties en gedrag : liefde en aanhankelijkheid, vertrouwen , maar ook jaloezie en liefdesverdriet.  

Dat waren zowat de belangrijkste 

het moeilijke is dat al deze hormonen en transmitters los van elkaar beschreven werden, maar al deze stofjes werken samen en het één staat niet los van het andere.    Het is echter te complex om hier verder te gaan uitdiepen.    Het belangrijkste om te onthouden is dat al deze stofjes wel degelijk invloed hebben op gedrag.     Bedenkt met name bij probleemgedrag wat er aan de hand kan zijn.   Wat is de oorzaak en spelen hormonen en transmitters (of het gebrek eraan) een rol ?

Bron :

Hormonen en transmitters is gebaseerd op een artikel van DOGGO.nl    Meer gedetailleerde uitleg over deze neurotransmitters en hormonen is te vinden op onderstaande link.

 

Verder heb ik ook informatie gehaald uit volgende artikels :

- hormonen en transmitters : Sheltie shelter september 2020.

- Fight or Flight : Zo werken stresshormonen adrenaline en noradrenaline : Geschreven door Lisa Gutknecht.

- Wat zijn hormonen : geschreven door Gezondheidsuniversiteit.nl

- De effecten van Dopamine en serotonine (auteur onbekend)